Co wie na temat warzyw tysiąc dorosłych Australijczyków? Niewiele.
W badaniach na temat znaczenia warzyw w codziennej diecie składników odżywczych oraz korzyści zdrowotnych sprawdzano stan wiedzy przeciętnego mieszkańca Australii. Lepsze trawienie i odporność zostały wybrane jako najważniejsze dobrodziejstwa wynikające z jedzenia warzyw. Jak ocenili naukowcy zrozumienie przez konsumentów walorów zdrowotnych płynących ze spożywania warzyw, było stosunkowo niskie.
Połowa badanych nie była ich pewna, z wyjątkiem zalet marchwi i szpinaku. Chociaż powszechne tendencje cieszą, ponieważ coraz więcej ludzi je coraz więcej warzyw, a to dlatego, że ich moc zdrowotna jest ogólnie znana – to jednak zapytani o konkrety, nie znają szczegółów.
W ostatnich latach burak zyskuje na popularności, to jedno z najzdrowszych warzyw o niezwykłej mocy zdrowotnej i całej gamie składników odżywczych, minerałów i witamin.
Można go zamawiać i jeść na różne sposoby - w formie soku, barszczu, smoothie, puree, sałatki na ciepło, na zimno, a nawet w postaci ciasta buraczanego. W postaci pieczonej, czyli chipsów buraki są dobrym rozwiązaniem dla osób, które lubią podjadać, a jednocześnie chcą się zdrowo odżywiać i zadbać o swój organizm.
Jego moc zdrowotna – a dokładnie poprawa wydolności – zyskała na sławie podczas olimpiady w Londynie w 2012 roku, gdzie w sklepach zabrakło soku z buraka, ponieważ wykupili go sportowcy. To naturalny doping - wypijając szklankę soku z buraków na około 30 minut przed treningiem, można solidnie wspomóc organizm.
Burak należy do antyoksydantów, czyli produktów, które skutecznie zwalczają nadmiar wolnych rodników odpowiadających za starzenie się organizmu oraz powstawanie chorób takich jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby nowotworowe, choroby oczu, astma, choroby serca, a także choroby Parkinsona i Alzheimera.
Tradycyjnie sok z buraka zaleca się przy niedokrwistości. Buraki chronią niezwykle ważny narząd, jakim jest wątroba - przeciwdziałają je niewydolności i zatruciom. Burak oczyszcza organizm, wspomaga detoksykację. Obniża ciśnienie. Korzystnie wpływa na skórę, włosy i paznokcie.
Kiszone buraki ze względu na składniki odżywcze i moc zdrowotną powinny na stałe trafić do codziennej diety. Są prawdziwą bombą witamin i składników mineralnych.
Podobnie jak w wersji surowej lub w nieco mniejszym stopniu gotowanej są bogatym źródłem błonnika, witamin i minerałów, w tym witamin z grupy B, A, witaminy C, żelaza, wapnia, potasu czy fosforu. Kiszenie dodaje im mocy - zawierają kwas mlekowy oraz probiotyki co ułatwia odbudowę flory bakteryjnej jelit. Jeśli nie lubimy jego smaku, to w połączeniu z innymi składnikami stworzy smaczną i zdrową kompozycję, np. w połączeniu z marchewką.
Mało kto wie, że marchew to warzywo chroniące przed nowotworami – przed rakiem płuc, dróg moczowych, jelita grubego, piersi i prostaty. Prowitamina A, czyli beta-karoten zawarty w marchwi to związek przyspieszający opalanie, ale także ochraniający wzrok, wzmacniający odporność, wspierający leczenie trądziku i opóźniający występowanie zmarszczek. Chroni mózg przed udarami, a serce przed zawałem.
Marchew można wykorzystać w kuchni na wiele sposobów. Po pierwsze sok ze świeżej marchwi, ma go w swojej ofercie wiele firm cateringowych, podobnie jak owocowo-warzywne smoothie, gęste i pełne witamin i minerałów. Marchew można też usmażyć, ugotować na parze, dodać do gulaszu lub zupy, zrobić z niej surówkę, sporządzić purée, chipsy, pudding, dżem. Sprawdzi się jako jeden ze składników ciasta i chleba.
Właściwości sulforafanu ważnego w leczeniu chorób nowotworowych składnika warzyw kapustnych – przebadano dogłębniej. Sulforafan nie tylko zapobiega rakowi, ale też zmniejsza i spowalnia wzrost istniejących guzów w nowotworach pęcherza moczowego, piersi, jelita grubego, endometrium, żołądka, płuc, jajników, trzustki, prostaty i nerek. Skąd brać ten składnik?
Z jedzenia. Jego źródłem jest na przykład nasza rodzima kapusta biała lub czerwona. Jedzenie kapusty już tylko raz w tygodniu ma istotne przełożenie na prewencję nowotworów.
Z badań wynika, że sok z kapusty pomaga też w chorobie wrzodowej, cukrzycy, marskości wątroby, zapaleniu stawów. Do przeciwnowotworowych warzyw kapustnych zaliczymy również brokuły, kalafior, brukselkę, kalarepę, rzepę, jarmuż, rzodkiew, rzeżucha, gorczycę i brukiew.
Celem poprawy zdrowia warto włączyć do posiłków korzeń, jak i natkę pietruszki, mają wiele zdrowotnych właściwości, składników mineralnych oraz witamin. Natka ma ponad trzy razy więcej witaminy C niż cytryna, a ze względu na zawartość żelaza wykorzystywana jest przy leczeniu anemii. Oczyszcza również drogi moczowe, działa moczopędnie, a jej działanie antyseptyczne pomaga w leczeniu zapalenia pęcherza. To zioło ma także działanie rozkurczowe, dzięki czemu może łagodzić bóle miesiączkowe. Z kolei korzeń pietruszki słynie z właściwości moczopędnych, oczyszcza organizm z toksyn i działa leczniczo przy zapaleniu pęcherza.
Europejczycy lubią pomidory, jedzą średnio 14 kg pomidorów na mieszkańca rocznie. Pomidory są prawdziwą bombą witaminową. Znajdziesz w nich chyba wszystkie witaminy oraz składniki mineralne. Dają poprawę kondycji skóry, niższe ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i niektórych typów nowotworów. Swoją moc zdrowotną pomidory zawdzięczają między innymi przeciwutleniaczowi o nazwie likopen. Ten czerwony barwnik należący do karotenoidów o szeroko udowodnionym korzystnym wpływie na zdrowie, zmniejsza ryzyko chorób serca i rozwoju nowotworów, w tym raka prostaty i szyjki macicy. Co ciekawe, najwięcej tej prozdrowotnej substancji znajduje się w pomidorowych przetworach: przecierach, koncentratach i ketchupie. To jeden z nielicznych przykładów żywności przetworzonej, która zawiera więcej aktywnej, prozdrowotnej substancji niż surowiec, z którego została przygotowana.
Likopen wykazuje udowodnione działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwudarowe i przeciwnowotworowe, a ponadto wspomaga gęstość kości i płodność.
A co siedzi w papryce? Otóż jest bardzo dobrym źródłem wielu witamin i składników mineralnych. Spożywana regularnie przeciwdziała licznym chorobom przewlekłym, wspiera zdrowie oczu, korzystnie wpływa na stan skóry, poprawia odporność organizmu.
Niewiele osób wie, jak duże ilości witaminy C zawiera to warzywo - najwięcej papryka żółta (ok. 180 mg), nieco mniej czerwona (144 mg), najmniej zielona (91 mg). Dla porównania w 100 g cytryny jest około 50 mg witaminy C.
Jedno z najzdrowszych warzyw - szpinak chroni między innymi przed miażdżycą i przed rozwojem chorób nowotworowych. Zawiera wiele cennych składników odżywczych – witamin i soli mineralnych oraz beta-karoten i luteiny, które są silnymi przeciwutleniaczami. Liście szpinaku są bogate szczególnie w witaminę C, żelazo, potas, magnez i kwas foliowy. Jedzenie szpinaku zaleca się dzieciom i kobietom w ciąży oraz osobom cierpiącym na anemię. Szpinak pełni ważną funkcję w procesach krzepnięcia krwi.
Jak przygotować szpinak? Najlepiej jeść na surowo jako dodatek do kanapek czy do sałatki. Można też łączyć z makaronami, robić z niego nadzienie do naleśników i pierogów, zapiekać, dusić i smażyć oraz piec kruche tarty ze szpinakiem. Bardzo popularne są smoothie z dodatkiem szpinaku, doskonale komponuje się z bananem i mango.
Masłowa, lodowa, rukola, roszponka, rzymska - jest jednym z najpopularniejszych warzyw dostępnych przez cały rok. Sałata stanowi podstawowy składnik wielu sałatek. Im ma ciemniejsze liście, tym więcej składników odżywczych zawiera. Jest dobrym źródłem błonnika, potasu, wapnia, fosforu, żelaza i magnezu oraz antyoksydantów takich jak beta-karoten, witamina C oraz E. Tak więc chroni przed zwyrodnieniem plamki żółtej, wzmocni układ nerwowy, odkwasza, poprawia trawienie i zwiększa odporność organizmu, przeciwdziała anemii. Ciekawostką jest fakt opisany naukowo w 2018 roku - sałata ma uspokajające właściwości, jej skład wykazuje działanie nasenne, przeciw lękowe, łagodzi niepokój.